«Πέντε κλειδιά για ασφαλέστερα τρόφιμα»

Το να γνωρίζει κανείς να χειρίζεται, να αποθηκεύει και να μαγειρεύει τα τρόφιμα με ασφάλεια, είναι

απολύτως ζωτικής σημασίας για την προστασία της υγείας . Το 2001, ο Π.Ο.Υ. δημιουργήσε το

πρόγραμμα «Πέντε κλειδιά για ασφαλέστερα τρόφιμα».

1) Υγιεινή

• Πλένουμε τα χέρια μας πριν πιάσουμε οποιαδήποτε τρόφιμα. Αν όμως ασχολούμαστε συστηματικά με το μαγείρεμα ή με το χειρισμό τροφίμων τότε πλένουμε τα χέρια μας όσο πιο συχνά μπορούμε.
• Πλένουμε τα χέρια μας πριν βγούμε από το αποχωρητήριο
• Πλένουμε και αποστειρώνουμε όλες τις επιφάνειες και τα εργαλεία που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
• Προστατεύουμε τα τρόφιμα και τους χώρους παρασκευής, διατήρησης και επεξεργασίας τους από έντομα, τρωκτικά και άλλα ζώα.

ΓΙΑΤΙ;

Αν και οι περισσότεροι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στη φύση δεν προκαλούν

ασθένειες, υπάρχουν και επικίνδυνοι μικροοργανισμοί οι οποίοι αφθονούν στο

έδαφος, στο νερό, στα ζώα και στους ανθρώπους. Οι μικροοργανισμοί αυτοί που

βρίσκονται στα χέρια, σε πετσέτες, πανιά, εργαλεία ή συσκευές μαγειρικής και

κυρίως στις επιφάνειες τεμαχισμού των τροφίμων, μεταφέρονται εύκολα στα

τρόφιμα που έρχονται σε επαφή μαζί τους και μπορεί να προκαλέσουν

τροφιμογενή νοσήματα.

2) Διατηρούμε χωριστά τα μαγειρεμένα τρόφιμα

• Διατηρούμε το ωμό κρέας, κοτόπουλο και θαλασσινά χωριστά από όλα τα άλλα τρόφιμα.
• Χρησιμοποιούμε άλλα εργαλεία, (π.χ. μαχαίρια ή σανίδες τεμαχισμού) για τα ωμά και άλλα για τα μαγειρεμένα τρόφιμα.
• Διατηρούμε τα τρόφιμα σε δοχεία έτσι ώστε να αποφεύγεται η επαφή ωμών και μαγειρεμένων φαγητών .

ΓΙΑΤΙ;

Τα ωμά φαγητά και ιδίως το κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά, καθώς και οι

ζωμοί τους, μπορεί να περιέχουν επικίνδυνους μικροοργανισμούς οι οποίοι

μπορεί να μεταφερθούν σε άλλα τρόφιμα ή φαγητά κατά τη διάρκεια της

προετοιμασίας, του μαγειρέματος, της συντήρησης ή της αποθήκευσης.

3) Καλό μαγείρεμα

• Μαγειρεύουμε καλά το φαγητό, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κρέας, πουλερικά, αβγά και θαλασσινά .
• Φαγητά, όπως οι σούπες και τα βραστά, μαγειρεύονται καλά, έτσι ώστε να φθάνουν στη θερμοκρασία των 700C. Όσον αφορά το κρέας και τα πουλερικά, τα μαγειρεύουμε τόσο ώστε ο ζωμός τους να είναι καθαρός και όχι ροζ. Αν μπορούμε χρησιμοποιούμε θερμόμετρο.
• Αναθερμαίνουμε προσεκτικά τα μαγειρεμένα φαγητά πριν τα σερβίρουμε.

ΓΙΑΤΙ;

Το καλό μαγείρεμα σκοτώνει σχεδόν όλους τους επικίνδυνους μικροοργανισμούς.

Μελέτες έχουν δείξει ότι το μαγείρεμα ενός τροφίμου στη θερμοκρασία των 700C

αποτελεί διαβεβαίωση ότι το τρόφιμο αυτό είναι ασφαλές. Τρόφιμα που απαιτούν

ιδιαίτερη προσοχή είναι οι κιμάδες, ψητά κρέατα σε ρολό και μεγάλες μάζες

κρέατος ή γαλοπούλας, ιδίως γύρω από τις αρθρώσεις.

4) Διατηρούμε τα τρόφιμα σε ασφαλείς θερμοκρασίες

• Δεν αφήνουμε μαγειρεμένο φαγητό σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από 2 ώρες.
• Τοποθετούμε έγκαιρα στο ψυγείο κάθε μαγειρεμένο ή ευαίσθητο στη ζέστη φαγητό ή τρόφιμο (κατά προτίμηση κάτω από τους 50C)
• Διατηρούμε το μαγειρεμένο φαγητό ζεστό (περισσότερο από 600C) μέχρι να το σερβίρουμε (να καταναλωθεί)
• Δεν διατηρούμε φαγητά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμα κι αν τα έχουμε μέσα στο ψυγείο .
• Δεν ξεπαγώνουμε κατεψυγμένα τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου.

ΓΙΑΤΙ;

Οι μικροοργανισμοί πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα όταν τα φαγητά

διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου. Όταν διατηρούμε τα τρόφιμα σε

θερμοκρασίες κάτω των 50C ή άνω των 600C, η ανάπτυξη των μικροοργανισμών

καθυστερεί ή σταματάει. Όμως υπάρχουν και κάποιοι επικίνδυνοι μικροοργανισμοί

που συνεχίζουν να αναπτύσσονται και κάτω από τους 50C.

5) Χρησιμοποιούμε ασφαλές νερό και πρώτες ύλες

• Χρησιμοποιούμε ασφαλές νερό ή αν δεν υπάρχει το επεξεργαζόμαστε κατάλληλα έτσι ώστε να γίνει ασφαλές.
• Επιλέγουμε φρέσκα και υγιεινά τρόφιμα.
• Επιλέγουμε τρόφιμα που έχουν υποστεί επεξεργασίες εξυγίανσης, όπως το παστεριωμένο γάλα για παράδειγμα.
• Πλένουμε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά και ιδιαίτερα όταν πρόκειται να αναλωθούν ωμά.
• Δεν καταναλώνουμε τρόφιμα που έχουν λήξει.

ΓΙΑΤΙ;

Οι πρώτες ύλες, περιλαμβανομένου του νερού και του πάγου, μπορεί να έχουν

μολυνθεί με επικίνδυνους μικροοργανισμούς και χημικές ουσίες. Τοξικές ουσίες

μπορεί να σχηματιστούν ευκολότερα σε τρόφιμα που έχουν υποστεί μηχανικές

φθορές, όπως τα τραυματισμένα φρούτα για παράδειγμα, ή σε τρόφιμα που έχουν

αναπτυχθεί μύκητες. Ο κίνδυνος από τέτοια τρόφιμα μπορεί να μειωθεί με κάποιες

απλές διαδικασίες, όπως για παράδειγμα με την προσεκτική επιλογή, το καλό

πλύσιμο ή την αποφλοίωση.